Historie-reporter

Tussen de stukken voor me ligt een spiegeltje in een lijstje met afgeronde hoeken, afgezet met een goudkleurig of een gouden randje. Het geheel zit in een groter lijstje gevat, dat donkerbruin is en vierkant. De randen zijn wat slordig afgewerkt met zwarte band. Op de achterkant staat op de beschrijving dat het gaat om jonkvrouw Adriana van Zwijnsbergen geboren Gelinck. Haar geboortedatum 23 mei 1799 is onderstreept.

Pas als ik de lijst recht voor me houd, zie ik een portret van een deftige dame van een jaar of 50 die je zelfverzekerd aankijkt. Ze is gekleed in een japon met wijde rokken en een strak dichtgesnoerd bovenlijf dat rondom haar hals afgewerkt is met kant. Haar hoofd is eveneens getooid met kant, zo lijkt het.

Onlangs kregen we van een nazaat van de vooraanstaande familie De Jonge van Zwijnsbergen een aantal archiefstukken. Daar zat deze bijzondere daguerreotypie bij, een fotografische methode die tussen 1836 en 1860 gangbaar was. Ik sta hier letterlijk oog in oog met het verleden: een historisch sensatiemoment! Deze portretfoto van Adriana is gemaakt door de Bossche fotograaf Lambertus van den Wildenbergh in 1852 en is dus 170 jaar oud. Het is zonder twijfel de óudste foto uit onze fotocollectie!

Een daguerreotypie is uitgevonden door Louis Jacques Mandé Daguerre in de eerste helft van de 19e eeuw. Maar dat was waarschijnlijk nooit gelukt zonder zijn landgenoot Joseph Nicéphore Niépce, die het eerste fotografische procedé heeft uitgevonden. Na zijn plotselinge dood ging Daguerre verder met experimenteren. De rest is geschiedenis.

De schenker van de stukken, waaronder deze unieke daguerreotypie, vond dat ze in ons depot thuishoren. “Dan worden ze voor de verre toekomst goed bewaard en kunnen geïnteresseerden hier ook inzage in hebben.” Een strak plan, want hier worden ze inderdaad duurzaam bewaard in onze sterke brand- en waterwerende depots en gedigitaliseerd. Deze unieke daguerreotypie en de aanvullende stukken worden bewaard in het archief van de familie De Jonge van Zwijnsbergen (1458-1960). Je kunt deze gracieuze verschijning straks ook bewonderen in onze fotocollectie.